Aracım

Trafik kazası pek çok sürecin aynı anda yürütülmesi gereken komplike bir olaydır. Bir yandan anlık olarak yaralı varsa müdahale edilmesi ve hastaneye intikali, diğer yandan olayın meydana geliş şekli ile birlikte kusurlu olan tarafların tutanakla tespit edilmesi gerekir. Ayrıca bütün bu işlemlerin hızlı bir şekilde ve trafiği de mümkün mertebe aksatmadan yapılması gerekir.

Ancak süreç, bu işlemlerin yapılması ile bitmez. Kazaya karışan sigortalıların ve sigortacı tarafların hukuki düzlemde ve bir dosya üzerinden mutabakat sağlaması gerekir. Bütün bu işlemlerin görülmesi, incelenmesi, değerlendirilmesi ve bir kantara konulması söz konusu dosya üzerinden gerçekleşir.

Kazadan sonra trafik kazası tespit tutanağı ile başlayan ve gerekli bilgi ve belgeler ile oluşturulan dosyayı Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi ile e-Devlet platformu üzerinden takip ve kontrol etmek mümkündür.

Hasar dosyası sadece bir evrak takibi amacına yönelik olarak düzenlenmez. Evrak takibinin yanı sıra asıl fonksiyonları, tarafların kusur oranlarını görüp inceleyebileceği, tazminat süreçlerini yönetebileceği ve itirazları olması durumunda bu hakkı kullanmalarını sağlayacak önemli bir unsurdur.

Bu rehberde Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) ve e-Devlet üzerinden sorgulama yapabilmenin sigortalılara sağladığı avantajlar ve bu işlemler için kullanılabilecek en kolay yollar anlatılacaktır.

Sigorta Hasar Dosyası Nedir ve Neden Takip Edilmelidir?

Hasar dosyası, kaza anından itibaren olayın safahatını gösteren belgeler bütünüdür. Kasko ve trafik sigortası başta olmak üzere pek çok sigorta branşında kullanılır. Kazaya ilişkin tutanaklar, kaza yeri ve araç fotoğrafları, ehliyet ve ruhsat kopyaları ve benzeri her türlü başlangıç evrakı bu dosyada yer alır. Ancak bununla birlikte eksper raporu, kazaya karışan tarafların kusur oranları gibi veriler de dosyanın ayrılmaz bir parçasıdır.

Dijital bir kayıt olarak muhafaza edilen hasar dosyasını takip etmek kaza anından itibaren yaşanan here türlü gelişme hakkında bilgi sahibi olmak bakımından gereklidir. Böylelikle taraflar kusur dağılımları ile birlikte onarımın ilerleme durumunu ve yapılacak ödemeler ile ilgili bilgilendirmeleri elde eder. Hasar dosyası takibi yaparak konu hakkında bilgi sahibi olmak, olası hak kayıplarının önlenmesine veya azaltılmasına önemli katkı sağlar.

E-Devlet Üzerinden Hasar Dosyası Sorgulama Nasıl Yapılır?

Hasar dosyası sorgulama işlemlerini e-Devlet üzerinden yapmak sigortalılara önemli ölçüde zaman kazandıran bir yöntemdir. Bunun için gerekli işlem adımları aşağıdaki gibidir.

• Şifre, mobil imza veya internet bankacılığı aracılığıyla e-Devlet sistemine girilir.
• e-Devlet sistemi arayüzündeki arama çubuğuna “Trafik Poliçe ve Hasar Bilgileri Sorgulama (Gerçek Kişi)” ibaresi yazılarak ara komutu verilir.
• Plaka veya poliçe üzerinden hasar bilgilerinin görüntüleneceği ekrana ulaşılır. Buraya gerekli olan plaka veya poliçe numarası bilgilerinin girilmesi ile hasar dosyasına ve sistemde yer alan temel bilgilere ulaşılabilir.

SBM (Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi) Üzerinden Sorgulama Adımları

Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği bünyesinde tüzel kişiliği haiz bir kurum olarak oluşturulan Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM), yasal dayanağını 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 31/B maddesinden almaktadır. Kuruluş amacı, sigorta uygulamalarını kayıt ve gözetim altına almak, sigortalılar ve sigorta sözleşmesinden doğrudan ya da dolaylı menfaat sağlayanlar açısından risk değerlendirmesine esas verileri toplamak ve bu verileri kanunun öngördüğü kurumlarla paylaşmaktır.

Kuruluş amacı ve görevleri doğrultusunda büyük bir veri tabanına sahip olan kurum Türkiye’de sigorta sisteminin sağlıklı çalışmasında önemli rol üstlenir. Elde edilen veriler ışığında sigorta şirketleri risk analizi konusunda doğru bilgiler ile işlem yapar. Sigortalılar ve özellikle araç sahipleri alacakları ya da satacakları araçlar ile ilgili sigorta geçmişine buradan kolaylıkla ulaşabilir. TRAMER adı verilen sistem araç sahiplerinin sıklıkla kullandığı bir uygulamadır.

E-Devlet üzerinden yapılan sorgulamaların Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi web sayfası üzerinden de yapılması mümkündür. Bunun için kurumun web sayfasında bulunan “Kaza Tespit Tutanağı Sorgulama ve İtiraz” sekmesi kullanılır. Açılan sayfadaki ilgili alanlara araç plakası ve gerekli görülen diğer bilgiler girilerek sorgu yapılır ve hasar kaydı verilerine erişilebilir. Sorgulama yaparak dosyanın son durumunu ve kazaya karışan tarafların kusur oranlarını öğrenmek mümkündür.

Söz konusu bilgilere erişim imkanının bulunması sigortalılar açsısından son derece önemlidir. Böylece itiraz sürelerini geçirmeden kusur oranlarına itiraz gibi işlemleri zamanında gerçekleştirme imkânı elde eder.

Aksigorta Hasar Dosya Takibi

Sigortalılar mevcut sigorta poliçelerinin takibini e-Devlet ve SBM web sayfalarından yapabilirken Aksigorta güvencesi ile sigorta yaptıranlar Aksigorta Hasar Sorgulama Asistanı kullanarak diğer yöntemlere ilave olarak her türlü bilgiye çok daha kolay bir şekilde erişebilir. Aksigorta poliçesine sahip olan kişinin tek yapması gereken buradaki link üzerinden ilgili sayfaya gitmek ve karşısına çıkacak asistana poliçe numarasını vermekten ibarettir.

Sorgulama Sonuçlarını Anlama: Kusur Oranı Ne Anlama Geliyor?

Yukarıda adımları tarif edilen sorgulama işlemleri ile elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve her birinin ne anlama geldiğinin doğru bir şekilde anlaşılması da önemlidir. Hasar oranları ile her bir hasar durumumun sigortalı açısından anlamı aşağıdaki şekilde ifade edilebilir.

• %0 kusur: Sigortalının tamamen haklı olduğu durumu ifade eder. Bu tür dosyalarda, poliçe ve şirket uygulamalarına bağlı olarak hasarsızlık indiriminin genellikle etkilenmemesi ve prim artışının yaşanmaması beklenir.
• %50 kusur: Sigortalının ve kazaya karışan karşı tarafın eşit kusurlu olduğu durumu ifade eder. Her iki tarafın trafik sigortası hasar ödemesini eşit şekilde paylaşır. Sigortanın olmadığı durumda kusurlu araç sahibi oluşan hasardan sorumludur. Hasarsızlık kademesinin geriye gitmesi ve buna bağlı olarak prim artışı yaşanması mümkündür.
• %100 kusur: Kazaya ilişkin tüm kusurun sigortalıda olması halidir. Hasarsızlık etkilenir ve ilave prim sonucu ortaya çıkar. 

Sigorta şirketleri tarafından açılan dosyalar doğrultusunda yapılan ödemeler TRAMER sisteminde görülür. Karşı tarafın kusurlu olduğu dosyalarda sigorta ödeme yapmadığı için kayıt görünürken bedel görünmez.

Belirlenen Kusur Oranına Nasıl İtiraz Edilir?

Sigorta hasar sisteminin işleyişinde kaza tutanakları ve diğer belgeler hasar ihbarı ile birlikte şirkete intikal eder. Bu belgeler ile oluşturulan hasar dosyası kısaca TRAMER olarak adlandırılan ve SBM tarafından organize edilen birimde incelenir ve belgeler üzerinden kazadaki kusur oranları tespit edilir.

Yapılan tespit taraf konumundaki sigorta şirketlerine bildirilir. Sigorta şirketleri, mevzuatta öngörülen süre içinde karara itiraz etmezse kusur oranları kesinleşmiş sayılır ve sistemde ilan edilir. Şirketlerden en az birinin itiraz ettiği kusur oranları Kaza Kusur Değerlendirme Komisyonunda karara bağlanır.

Sigortalı tarafından süresi içerisinde yapılacak itirazlar, ilgili uygulamalara göre genellikle bir defaya mahsus olarak SBM Tutanak Değerlendirme Komisyonuna iletilir. İlk adım olarak değerlendirilen bu işlem ile istenen veya beklenen sonuç alınamadığı durumlarda sigortalının kullanabileceği ikinci bir yol daha vardır.

Daha uzun ve zor bir yol olan bu aşama daha önce itiraz edilen ve talebin karşılanmadığı düşünülen durumlar içindir.  Bu şekilde değerlendirilen kusur oranına ilişkin itirazlar Tahkim Komisyonuna götürülebilir. Ayrıca sigortalının özel hukuk yollarını kullanarak itirazını sürdürmesi de mümkündür. 

Sıkça Sorulan Sorular

İtiraz süresini kaçırırsam ne olur?

İt İtiraz süresinin kaçırılması durumunda sigorta şirketi nezdinde dosyanın yeniden değerlendirilmesi çoğu zaman mümkün olmayabilir; ancak sürede veya değerlendirmede hata olduğunu düşünüyorsanız Sigorta Tahkim Komisyonu’na ya da yargı yoluna başvurmanız yine de mümkündür.

Kaza Tespit Tutanağı ile hasar dosyası aynı şey mi?

Hayır, aynı şey değildir. Kaza tespit tutanağı olay anının kayıt altına alınması ve bunun belgelenmesine dair evraktır. Hasar dosyası ise bu tutanağın yanı sıra süreç içerisinde toplanacak tüm belgeleri içerir.

Mobil uygulama üzerinden kaza tutanağı doldurabilir miyim?

Evet, mobil ortamda trafik kazası tutanağı doldurmak mümkündür. Cep telefonuna indirilecek Mobil Kaza Tutanağı uygulaması ile tutanak düzenleme süreci pratikleşir ve çoğu durumda önemli ölçüde hızlanabilir.