2020 Yılında Gerçekleşen Önemli Mevzuat Değişiklikleri

A. 2019 YILINDA GERÇEKLEŞEN ÖNEMLİ MEVZUAT DEĞİŞİKLİKLERİ

1. 509 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

509 sayılı Tebliğ, 19.10.2019 tarihli ve 30923 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yayımı itibariyle yürürlüğe girmiştir. Anılan tebliğ ile getirilen ve sigortacılık sektörünü ilgilendiren en önemli gelişmelerden biri, “elektronik poliçe” uygulaması olmuştur. Tebliğde “e-Sigorta Poliçesi Uygulaması” sigorta, emeklilik ve reasürans şirketleri ile sigorta ve emeklilik aracılarının kağıt ortamda düzenlemekte oldukları sigorta poliçelerinin elektronik belge olarak elektronik ortamda düzenlenmesi, muhatabına talebi doğrultusunda elektronik veya kağıt ortamda iletilebilmesi, elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilebilmesi imkanı veren uygulama olarak tanımlanmıştır. Tebliğde düzenlenen e-Sigorta Poliçesi, kâğıt ortamdaki “Sigorta Poliçesi” ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. e-Sigorta Poliçesi uygulaması zorunlu bir uygulama olarak öngörülmemiştir. Uygulamaya dahil olmak isteyen sigorta, emeklilik ve reasürans şirketleri ile sigorta ve emeklilik aracılarının belirli şartları yerine getirerek başvuruda bulunması gerekmektedir. Bununla birlikte, Gelir İdaresi Başkanlığı’na en az 3 aylık zaman süresi belirleyerek, sigorta, emeklilik ve reasürans şirketlerine veya sigorta ve emeklilik aracılarına e-Sigorta Poliçesi uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirme yetkisi verilmiştir.

2. 47 sayılı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

Kararname, 18.10.2019 tarihli ve 30922 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yayımı itibariyle yürürlüğe girmiştir. Anılan kararname ile, kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu kurulmuştur. Kurumun başlıca görevleri arasında, ülke sigortacılığının ve özel emeklilik uygulamalarının gelişmesi, sigortalıların ve katılımcıların korunması için tedbirler almak, bu tedbirleri uygulamak veya ilgili kuruluşlara uygulatmak ve uygulanmasını izlemek, sigortacılık ve özel emeklilik alanında faaliyet gösteren kişi ve kuruluşlarla ilgili inceleme, denetleme ve soruşturma işlerini yürütmek gösterilmiştir.

07.12.2019 tarihli ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Sigortacılık Kanunu’na ek madde 5 eklenmiştir. Düzenleme ile, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin gereklerine uygun olarak Sigortacılık Kanunu’nda, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumuna ilişkin hükümlere yer verilmiştir.

3. Sigorta Tahkim Komisyonu Bilirkişilik Yönetmeliği

Yönetmelik, 18.04.2019 tarihli ve 30749 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 18.08.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin amacı, Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde bilirkişiliğe başvuru ve kabul şartları, bilirkişilerin nitelikleri, sicile kaydı, görevlendirilmeleri, uymaları gereken ilkeler, çalışma esasları, denetimi, sicil ve listeden çıkarılmalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde adli bilirkişilik mevzuatının ilgili hükümleri kıyasen uygulanacaktır.

4. Sigortacılık Kanunu’na Eklenen Ek Madde 4

18.01.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Sigortacılık Kanunu’na ek madde 4 eklenmiştir.

Ek madde 4 ile yurt içi reasürans kapasitesini artırmak ve ülke genelinde teminat verilemeyen veya teminat verilmesinde güçlükler bulunan çeşitli riskler sonucu meydana gelebilecek maddi ve bedenî zararların karşılanabilmesini teminen sigorta ve reasürans teminatı sağlamak amacıyla sermayesi Hazine ve Maliye Bakanlığına ait Türk Reasürans Anonim Şirketi kurulmuştur. Anılan şirketin, her türlü işlemleri nedeniyle 492 sayılı Harçlar Kanununa göre alınan harçlardan; lehe alacağı paralar dolayısıyla banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaf olacağı düzenlenmiştir. Yine şirketin her türlü ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve icranın geri bırakılması taleplerinde teminat şartı aranmayacağı belirtilmiştir.

5. Afet Sigortaları Kanunu’nda Yapılan Değişiklik

6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu’nun 6. maddesinde, 18.01.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca değişiklik yapılmıştır. Maddeye eklenen hüküm ile, Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun, Bakan tarafından uygun görülen uluslararası sigorta veya reasürans şirketlerine ortak olabileceği öngörülmüştür.

B. 2020 YILINDA GERÇEKLEŞEN ÖNEMLİ MEVZUAT DEĞİŞİKLİKLERİ

1. Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik

Sözleşmenin kurulmasından önce ve kurulması sırasında sözleşmenin konusu, teminatları ve diğer özellikleri hakkında sigorta ettirende oluşabilecek bilgi eksikliklerinin giderilmesi ile sözleşmenin devamı sırasında ortaya çıkabilecek ve sözleşmenin işleyişi ile ilgili olarak sigorta ettireni, sigortalı veya lehdarı etkileyebilecek nitelikteki değişiklik ve gelişmelerden ilgililerin haberdar edilebilmesini teminen sigortacı tarafından yerine getirilmesi gereken görev ve yükümlülüklere dair usul ve esasları düzenleyen Yönetmelik 14.2.2020 tarihli ve 31039 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmelik; 28/10/2007 tarihli ve 26684 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerinde Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmeliği yürürlükten kaldırmıştır.

2. Sigortacılık Kapsamında Değerlendirilecek Faaliyetlere, Tüketici Lehine Yapılan Sigorta Sözleşmeleri İle Mesafeli Akdedilen Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Yönetmelik

Sigortacılık Kapsamında Değerlendirilecek Faaliyetlere, Tüketici Lehine Yapılan Sigorta Sözleşmeleri ile Mesafeli Akdedilen Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Yönetmelikte (“Yönetmelik”) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) 9 Mayıs 2020 tarihli ve 31122 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmelikte yer verilen değişikliklerle asli işi sigorta aracılığı olmayan işletmelerin sundukları mal ve hizmetlerle birlikte sağlayabileceği sigortalara ve mesafeli sigorta sözleşmelerine ilişkin yeni hükümlere yer verilmiştir.

C. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KURULU’NUN ÖNEMLİ KARARLARI

27/08/2020 Tarihli ve 2020/649 sayılı Karar Özeti

Kişisel Verilerin Korunması Kurulu’na imzaların yalnızca el ile atılma zorunluluğunun yer alması sebebiyle, biyometrik imzaların KVK Kanunu uyarınca kanunlarda öngörülen hâllerde ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın işlenebileceğine ilişkin düzenleme kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine ilişkin yapılan başvuru hakkında yaptığı inceleme neticesinde biyometrik imzanın biyometrik veri niteliğini haiz olduğu ve “Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinde Veri Sorumlularınca Alınması Gereken Yeterli Önlemler” uyulduğu takdirde, hukuka uygun işleme olacağı yönünde karar vermiştir.

08/10/2020 Tarihli ve 2020/765 sayılı Karar Özeti

Kişisel Verileri Koruma Kurulu, şikayetçi ilgili kişinin 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 11. maddesi uyarınca aydınlatma yükümlülüğünü gereği gibi yerine getirmeyen veri sorumlusu Bankaya yönelik şikâyeti sonucu, ilgili Bankanın aydınlatma metninde yer alan eksiklikleri düzeltmesini öngören bir önceki 06.02.2020 tarihli ve 2020/100 sayılı Kurul Kararına uygun hareket etmemesi gerekçesiyle 120.000 TL idari para cezası uygulanmasına karar vermiştir.

27/01/2020 Tarihli ve 2020/58 sayılı Karar Özeti

Kişisel Verileri Koruma Kurulu, bir Sigorta Acentesinin müşterilerine ait kişisel verileri herkese açık sosyal medya platformlarında müşterilerinden habersiz olarak ve reklam amacıyla paylaşması sebebiyle müşterilerine ait kişisel verileri herkese açık sosyal medya platformlarında müşterilerinden habersiz olarak ve reklam amacıyla paylaşan veri sorumlusu hakkında 22.500 TL idari para cezasının uygulanmasına karar verilmiştir.

27/01/2020 Tarihli ve 2020/58 sayılı Karar Özeti

Kişisel Verileri Koruma Kurulu, kurumsal e-posta hizmetinin, Google (gmail) üzerinden yine aynı uzantıya sahip olarak kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin, Google firmasına ait G-mail e-posta hizmeti altyapısının kullanılması durumunda gönderilen ve alınan e-postaların dünyanın çeşitli yerlerinde bulunan veri merkezlerinde tutulması söz konusu olacağından, böyle bir durumda kişisel verilerin yurt dışına aktarılmış olacağına ve veri sorumlularının söz konusu uygulamayı 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununun (Kanun) “Kişisel verilerin yurt dışına aktarılması” başlıklı 9 uncu maddesi hükümlerine uygun olarak gerçekleştirmesine karar verilmiştir.

Yönetmelikler

Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmelik, 21.06.2019 tarihinde 30808 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri kapsamında, Sağlık Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatı birimleri ile bunlara bağlı olarak faaliyet göstermekte olan sağlık hizmeti sunucuları ile bağlı ve ilgili kuruluşları tarafından yürütülen süreç ve uygulamalarda uyulacak usul ve esasları düzenlemektedir. Bu yönetmelik, daha önce hakkında yürütmenin durdurulması kararı verilen Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Sağlanması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

28.04.2019 tarihli ve 30758 sayılı Resmi Gazete’de Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlanmıştır. Bu yönetmelik, Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelikte yer alan birtakım terimlerin tanımını netleştirmiş ve maddi hataları gidermiştir.

Kişisel Verileri Koruma Kurumu Disiplin Amirleri Yönetmeliği, 17.05.2019 tarihli ve 30777 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik, Kişisel Verileri Koruma Kurumu personelinin disiplin amirlerini ve disiplin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemektedir.

Tebliğler

28.04.2019 tarihli ve 30758 sayılı Resmi Gazete’de Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ yayımlanmıştır. Bu tebliğ, Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde yer alan birtakım terimlerin tanımını netleştirmiş ve maddi hataları gidermiştir.

T.C. Ticaret Bakanlığı tarafından 30.11.2020 tarihinde yapılan duyuru (“Duyuru”) kapsamında, hizmet sağlayıcıların Ticari Elektronik İleti Yönetim Sistemine (“İYS”) kaydolma ve ticari elektronik ileti onaylarının (“ETK izni”) yüklenmesi için 15.07.2015 tarihli ve 29417 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) kapsamında belirlenen tarihlerin ertelendiği belirtildi.

Anayasa Mahkemesi Kararı

Anayasa Mahkemesi (“AYM”), 09.10.2020 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 17.7.2020 tarihli 2019/40 Esas ve 2020/40 Karar sayılı kararında (“Karar”); 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun (“KTK”) 90,92,93,97 ve 99. maddelerinde yer alan bazı ifadelerin iptaline yönelik başvuruları inceleyerek hükme bağlamıştır. Karar’da KTK’nın 90’ıncı maddesinin birinci cümlesinde yer alan “… bu Kanun ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan Genel Şartlarda öngörülen usul ve esaslara tabidir.” Bölümünde yer alan “…ve bu Kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda…” ibaresi ile ikinci cümlesinde yer alan “…ve genel şartlarda…” ibaresi ve 92’nci maddesinin “Bu Kanun çerçevesinde hazırlanan zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları ve ekleri ile tanımlanan teminat içeriği dışında kalan talepler.” hükmünü havi (i) bendinin Anayasa’nın 5., 13., 17., 35. ve 48. maddelerine aykırı olduğu ve iptallerinin gerektiği hüküm altına alınmıştır. Diğer hükümlere ilişkin talepler AYM tarafından reddedilmiştir.